AIDS

AIDS ili sindrom stečene imunodeficijencije izazvan je virusom HIV (humani imunodeficijentni virus). Postojbina virusa je Angola, odakle je virus prenesen zahvaljuju i kubanskim vojnicima čija je zemlja vojno intervenisala 70-tih godina u Africi.

U SAD se virus širio zahvaljujući ilegalnim emigrantima. Bolest je prvi put imenovana 50 tih godina prošlog vijeka također u Africi i o njoj se govorilo kao o "bolesti mršanja" no nije bilo ozbiljnijih naučnih radova. Prva zapažanja o bolesti krajem 70 tih imenovali su AIDS kao bolest četiri H (Haićani, hemofiličari, homoseksualci, heroinomani). Kasnije će francuski istraživač slučajno kod jednog homoseksualca otkriti u uvećanom limfnom čvoru virus te ga nazvati HLV (humani limfadenopatni virus). Saradnjom sa Amerikancima ustanovit će se da je virus HLV odgovoran za razvoj AIDS te će mu se dati ime HIV. Sam virus spada u grupu virusa koja se zove retroviridae i ima dva podtipa HIV-1 i HIV-2. Centralni se dio virusa sastoji od dvostruke ribonukleinske kiseline. Ono po čemu je virus značajan jeste njegova sposobnost da upisuje podatke u genetski materijal domaćina služeći se enzimom reverzna transkriptaza.Upravo je postojanje ovog enzima oborilo jednu od dogmi biologije da se genetske informacije mogu samo ispisivati sa DNK, a nikako suprotno. Ulaskom u tijelo domaćina virus se veže za ćelije koje imaju CD4receptore.
U ljudskom tijelu to je jedna subpopulacija limfocita (bijelih krvnih zrnaca) odgovorna za pravilan rad imunog sistema. Nakon izvjesnog vremenskog perioda inkubacije, organizam pokazuje simptome koji upućuju na prisustvo virusa. Ovi simptomi poznati su kao ARC (AIDS related complex). HIV infekcija zatim uzima maha i redovno završava smću. Period umiranja zavisi od njege i poduzetih mjera, a na sadašnjem nivou medicine to je 7-10 godina. Oboljeli umire od teških infekcija najčešće izazvanih benignim uzročnicima. HIV infekcija je izme u ostalih odgovorna za ponovni rast oboljelih od TBC (tuberkuloza), a što je osobito izraženo u američkoj narkomanskoj populaciji. Jedan od čestih uzroka smrti oboljelih su maligna oboljenja. Kaposijev sarkom, rijetka bolest kože starih ljudi, postao je aktuelan nakon otkrića HIV te činjenice da mnogi oboljeli upravo umiru od ove bolesti. Lijeka za HIV zasad nema. Obzirom da je riječ o intraćelijskom uzročniku jedino se koriste virostatici, lijekovi čiji je cilj spriječiti visoki titar virusa u krvi. Vakcinacija nije moguća jer je virus zahvaljujući reverznoj transkriptazi onkogen.U istraživanju su vakcine koji koriste dijelove virusa (virusni omota) te sintetičke vakcine dobijene eksperimentima nad životinjama. Rezultati su u oba slučaja daleko od široke primjene tako da je jedini način kontrole HIV i borbe protiv HIV korištenje kondoma, jednokratnih šprica i igala za intravensku primjenu te stroga kontrola krvi i krvnih derivata.